Tekst w ramach akcji Bezpieczne Leki. Więcej informacji na dole wpisu.
Zimowy poranek, kaloryfery grzeją na pełnych obrotach, a Ty łykasz ślinę i czujesz, jakby ktoś przetarł Ci gardło papierem ściernym. Zanim jednak sięgniesz po termometr i zaczniesz odwoływać plany na najbliższe dni, zatrzymaj się na chwilę. Bo to drapanie w gardle wcale nie musi oznaczać początku infekcji. Bardzo często winowajcą jest coś znacznie bardziej prozaicznego – suche powietrze w pomieszczeniach, które zimą potrafi spaść nawet poniżej 30% wilgotności. A Twoje gardło po prostu protestuje.
Pewnie się zastanawiasz, jak odróżnić jedno od drugiego, żeby nie panikować bez powodu, ale też nie zbagatelizować prawdziwej infekcji. To naprawdę ważne pytanie, bo podejście do obu sytuacji jest zupełnie inne. Warto wiedzieć, na co zwracać uwagę, żeby nie marnować czasu ani pieniędzy na niepotrzebne leki – albo odwrotnie, nie przegapić momentu, kiedy organizm naprawdę potrzebuje wsparcia.
Suche powietrze vs. infekcja – jak rozpoznać, z czym masz do czynienia?
Gardło podrażnione suchym powietrzem zachowuje się inaczej niż gardło zaatakowane przez wirusy czy bakterie. Kluczowa różnica? Przy suchości dolegliwości są najgorsze rano, tuż po przebudzeniu, i ustępują po wypiciu ciepłego napoju lub po wyjściu na zewnątrz. Przez noc oddychasz powietrzem z kaloryfera, które dosłownie wysusza błonę śluzową – stąd to poranne uczucie „zadrapanego” gardła. Po nawilżeniu i rozruszaniu się dyskomfort znacząco słabnie.
Infekcja to zupełnie inna historia. Ból gardła narasta w ciągu dnia, a nie ustępuje. Dołączają się inne objawy: gorączka, dreszcze, bóle mięśni, katar, powiększone węzły chłonne pod żuchwą. Gardło przy infekcji często jest nie tylko bolesne, ale też wyraźnie zaczerwienione, a na migdałkach mogą pojawić się białe naloty. Jeśli widzisz takie zmiany – to już nie kwestia suchego powietrza.
Prosty test na początek dnia
Zanim zaczniesz się martwić, zrób prosty eksperyment. Wypij szklankę ciepłej wody z miodem, weź kilka głębokich oddechów przez nos i odczekaj godzinę. Jeśli drapanie znacząco zelżało – prawie na pewno masz do czynienia z podrażnieniem od suchego powietrza. Jeśli ból pozostaje taki sam lub się nasila, a do tego czujesz się ogólnie gorzej – czas potraktować sprawę poważniej.
Okazuje się, że nawet 70% zimowych przypadków „drapania w gardle” nie ma nic wspólnego z infekcją. To po prostu reakcja błony śluzowej na ekstremalne warunki w ogrzewanych pomieszczeniach. Szkoda więc od razu sięgać po antybiotyki czy martwić się chorobą, kiedy rozwiązanie może być znacznie prostsze.
Co robić, gdy winne jest suche powietrze?
Pierwsza zasada – nawilżaj powietrze w domu. Nawilżacz to inwestycja, która zwraca się wielokrotnie w sezonie grzewczym. Optymalna wilgotność powietrza to 40-60%, a w ogrzewanych mieszkaniach często spada do 20-25%. Jeśli nie masz nawilżacza, postaw miski z wodą na kaloryferach, rozwieszaj mokre ręczniki, hoduj rośliny doniczkowe – wszystko to pomaga.
Druga sprawa to nawadnianie od środka. Zimą często zapominamy o piciu, bo nie odczuwamy pragnienia tak jak latem. Tymczasem suche powietrze odwadnia nas przez drogi oddechowe, nawet gdy tego nie czujemy. Celuj w minimum 2 litry płynów dziennie – najlepiej ciepłych, bo dodatkowo kojącą błonę śluzową gardła. Herbaty ziołowe, woda z miodem i cytryną, ciepłe buliony – wszystko się liczy.
Kiedy samo nawilżanie nie wystarcza
Czasem podrażnienie jest na tyle uporczywe, że potrzebujesz czegoś więcej niż zmiana klimatu w mieszkaniu. Wtedy warto sięgnąć po preparaty do miejscowego stosowania, które kojąco działają na błonę śluzową. TANTUM VERDE (tutaj znajdziesz więcej informacji o tym leku) w formie aerozolu sprawdzi się, gdy chcesz szybko ukoić podrażnione gardło – benzydamina działa przeciwzapalnie i miejscowo znieczulająco, co daje ulgę niemal natychmiast. Możesz go stosować kilka razy dziennie, gdy drapanie staje się męczące.
Inną opcją jest GLIMBAX (łagodzi ból gardła) – roztwór do płukania gardła z diklofenakiem, który pomaga przy stanach zapalnych błony śluzowej. Płukanie gardła przez 30-60 sekund dwa-trzy razy dziennie nie tylko nawilża, ale też działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. To dobra metoda, jeśli lubisz dokładnie „dotrzeć” do całego gardła, a nie tylko punktowo spryskać bolące miejsce.
A co, jeśli to jednak infekcja?
Załóżmy, że wykonałeś poranną herbatę, odczekałeś, a gardło boli coraz bardziej. Do tego doszła gorączka, czujesz się rozbity, węzły chłonne są wyczuwalne i tkliwe. To sygnał, że masz do czynienia z czymś więcej niż suchość powietrza. Spokojnie – większość infekcji gardła to wirusy, które organizm pokonuje sam w ciągu tygodnia. Ale możesz mu pomóc i zadbać o własny komfort.
Przy infekcjach wirusowych kluczowe jest łagodzenie objawów. STREPSILS INTENSIVE (działa przeciwzapalnie) z flurbiprofenem to tabletki do ssania, które działają silnie przeciwbólowo i przeciwzapalnie – flurbiprofen należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych, więc naprawdę radzi sobie z bólem, a nie tylko go maskuje. Działanie odczujesz już po kilkunastu minutach od zaczęcia ssania tabletki, a ulga utrzymuje się przez kilka godzin. Pamiętaj jednak, że to opcja dla dorosłych i młodzieży powyżej 12 lat, a stosowanie nie powinno trwać dłużej niż 3 dni.
Kiedy naprawdę trzeba iść do lekarza?
Fakty są takie, że większość bólów gardła mija sama. Ale są sytuacje, w których wizyta u lekarza jest konieczna. Jeśli gorączka przekracza 38,5°C i utrzymuje się dłużej niż 3 dni, jeśli widzisz wyraźne białe naloty na migdałkach, jeśli ból jest tak silny, że nie możesz przełykać śliny – nie zwlekaj. Podobnie gdy węzły chłonne są bardzo powiększone i bolesne lub gdy objawy nie ustępują po tygodniu.
Szczególną czujność warto zachować w przypadku dzieci i osób starszych. U maluchów infekcje gardła mogą rozwijać się szybciej i dawać powikłania, a seniorzy czasem nie reagują typową gorączką, co może opóźnić rozpoznanie problemu. W takich przypadkach lepiej dmuchać na zimne i skonsultować się z lekarzem wcześniej niż później.
Profilaktyka – jak nie dopuścić do problemu
Najlepsze leczenie to takie, którego nie trzeba stosować. Zimą możesz zrobić wiele, żeby Twoje gardło nie cierpiało ani od suchości, ani od infekcji. Zacznij od nawilżacza powietrza – to podstawa. Regularnie wietrz mieszkanie, nawet gdy na dworze mróz – kilka minut świeżego powietrza kilka razy dziennie robi ogromną różnicę dla Twoich dróg oddechowych.
Oddychaj przez nos, nie przez usta – nos naturalnie filtruje, nawilża i ogrzewa powietrze, zanim dotrze do gardła. Gdy śpisz, upewnij się, że nie masz zatkanego nosa – oddychanie ustami przez całą noc to prosta droga do porannego drapania. Unikaj też przesuszonych, klimatyzowanych pomieszczeń, a jeśli musisz w nich przebywać – pij więcej i rozważ noszenie przy sobie preparatu do nawilżania gardła.
Teraz wiesz, że drapanie w gardle zimą to najczęściej efekt suchego powietrza w ogrzewanych pomieszczeniach, a nie początek choroby. Kluczem do rozróżnienia jest obserwacja – czy dolegliwości ustępują po nawilżeniu i napojach, czy narastają mimo wszystko. Pamiętaj, żeby inwestować w nawilżanie powietrza i pić więcej ciepłych płynów w sezonie grzewczym. Gdy samo nawilżanie nie wystarcza, pomocne będą preparaty miejscowe, a jeśli pojawią się gorączka i inne objawy infekcji – wiesz już, kiedy warto sięgnąć po silniejsze środki przeciwbólowe i kiedy udać się do lekarza.
Ten artykuł powstał w ramach akcji Bezpieczne Leki, która ma na celu poszerzać wiedzę Pacjentów w temacie bezpieczeństwa stosowania leków. Organizatorem akcji jest portal Leki.pl. Więcej informacji na www.BezpieczneLeki.pl.
Bibliografia
- TANTUM VERDE – Charakterystyka Produktu Leczniczego
- STREPSILS INTENSIVE – Charakterystyka Produktu Leczniczego
- GLIMBAX – Charakterystyka Produktu Leczniczego